TOT OVERGAVE BESLOTEN
In de avond van Pinkstermaandag 13 mei had burgemeester Bleeker het besluit genomen de stad aan de Duitsers over te geven, nadat hem was gebleken dat de Nederlandse weermacht het eiland had verlaten. De grote moeilijkheid was echter de Duitsers van dit besluit in kennis te stellen, aangezien ze vanuit Dordrecht niet te bereiken waren. In Zwijndrecht, dat al vanaf vrijdagochtend in het bezit van de Duitsers was, had mr. W.S.A.N. Gorter, volontair ter gemeentesecretarie, vanaf het moment waarop zijn woonplaats in handen van de Duitsers was gekomen, al enkele malen de rol van "verbindingsman" gespeeld en toen burgemeester Bleeker zijn Zwijndrechtse collega opbelde om hem te verzoeken vanuit Zwijndrecht een parlementair naar de Duitsers te sturen om hen van het besluit om de stad over te geven op de hoogte te brengen, was het geen wonder dat burgemeester Jansen onmiddellijk aanbelde bij zijn buurman, de heer J. G. van Namen, bij wie mr. Gorter inwoont. Mr. Gorter verklaarde zich bereid deze zaak, die geenszins van gevaar ontbloot was, op zich te nemen en zou, zodra het licht werd, vertrekken.
Doch even nadat deze afspraak was gemaakt belde burgemeester Jansen opnieuw aan, nu, na telefonisch overleg met burgemeester Bleeker, met het verzoek om 's nachts omstreeks half drie zijn opdracht uit te voeren Ook daartoe was mr. Gorter bereid. Dat het die nacht op het tijdstip dat mr. Gorter en de heer Van Namen, die hem tot het Raadhuis zou vergezellen, de Burg. de Bruïnelaan inliepen verre van aanlokkelijk was, hoeft nauwelijks betoog. Zo stond b.v. aan het einde van de Bruïnelaan een mitrailleur opgesteld, die de gehele laan bestreek en waaruit elk ogenblik een reeks van kogels zou kunnen ontsnappen gericht op twee personen, die op dat moment van de nacht, in strijd met alle verordeningen, zich op straat durfden vertonen. Maar het liep gelukkig goed af voor de twee dappere Zwijndrechtse mannen en ongedeerd bereikten ze het Raadhuis, waar een auto gereed stond om hen naar de Duitse bevelhebber te voeren. Hier deed zich echter een moeilijkheid voor... De chauffeur van de wagen was niet te bewegen om te rijden voor het daglicht was doorgebroken. En dat zou nog wel even duren. Het zag er naar uit, dat op deze wijze kostbare tijd zou worden verspild en daarom kwam de heer Van Namen met het voorstel om dan maar te voet naar de brug te gaan. Ook mr. Gorter bleek het zonde van de tijd te vinden om tot het gloren van de dageraad te wachten en met officiële stukken, die de handtekening droegen van burgemeester Jansen. Hij begaf zich opnieuw op weg.
Even later kwam hij terug om te informeren naar enkele dingen, die hem nog te binnen geschoten waren zoals enkele telefoonnummers in Dordt en toen kwam de heer Van Namen met het aanbod mr. Gorter op zijn wandeling te vergezellen. Dit voorstel werd door mr. Gorter aanvaard en zo tegen enen gingen de twee Zwijndrechtenaren opnieuw op pad. We zeiden het al, mr. Gorter was gedurende enkele dagen de "verbindingsman" tussen het gemeentebestuur en de Duitse militairen geweest en waar hij toen nimmer gebruik had hoeven maken van een witte vlag is het begrijpelijk, dat het idee om nu het te doek der parlementaire mee te torsen zelfs niet bij hem opkwam. Zo liepen de mannen voort in de duistere nacht, luid met elkaar pratend om de aandacht van de Duitsers op zich te vestigen en er niet van te worden beschuldigd te zijn genaderd "als een dief in de nacht". Bij de brug zagen mr. Gorter en zijn metgezel beweging. De Duitsers waren er bezig met vrachtauto's en de beide mannen hoopten dat de auto's hun kant zonden uitkomen zodat zij ze zouden kunnen aanroepen... Maar neen, de wagens gingen de Ringdijk op. Nog even liepen ze verder om dan zo hard ze konden te roepen: "Hallo, hallo, hallo!!" Een ogenblik later weerklonk het antwoord. Ze konden wat nader komen en eenmaal zover genaderd dat hun spreken door de Duitsers kon worden verstaan, riep mr. Gorter: We hebben een zeer belangrijke militaire missie!! Mogen we dichterbij komen?"
Op het bevestigende antwoord klauterden de heren de spoordijk op, waar de Duitse soldaten de meegebrachte stukken even inzagen en vervolgens de parlementairen naar de andere zijde van de brug brachten, waar ze in de Christelijke School aan de Straatweg door een officier werden ontvangen. Deze officier bleek echter niet bevoegd een beslissing te nemen en verzocht daarom de heren in een auto plaats te nemen. De gordijntjes in de auto waren neergelaten, zodat niet kon worden nagegaan wat het doel van de bestemming was; een vanzelfsprekende voorzorgsmaatregel van de Duitsers. De "Oberst", bij wie de heren ergens aan de oude Straatweg (Rijksstraatweg) vervolgens werden aangediend, bleek uiterst voorkomend en daardoor konden de onderhandelingen betrekkelijk vlot worden gevoerd. Betrekkelijk, want er was één moeilijkheid. Immers, mr. Gorter had papieren bij zich ondertekend door de burgemeester van Zwijndrecht maar handelende over de overgave van Dordrecht. Maar ook deze moeilijkheid werd overwonnen toen mr. Gorter uiteen had gezet, dat tussen Dordrecht en Zwijndrecht slechts een telefonische verbinding was.
| 
