Afbeelding

Luitenant-generaal J. van Andel

Luitenant-generaal J. van Andel

Luitenant-generaal Jan van Andel werd in 1877 geboren en 22 jaar later op de KMA be digd tot 2e luitenant der artillerie. Op 1 mei 1937 ging hij met pensioen als luitenant-generaal, om tijdens de mobilisatie weer te worden geheractiveerd. In mei 1940 was hij 63 jaar oud.

Generaal van Andel werd na opnieuw te zijn geactiveerd, aangesteld als commandant Vesting Holland. Voor de inval waren daarop allerlei beperkingen, die na de opperbevelhebberswisseling in februari 1940 nog eens werden vergroot. Het oostfront werd weliswaar door een onder C-VH ressorterende bevelhebber [generaal-majoor J.H. Fruyt van Hertog] gecoordineerd, maar door veldleger eenheden [Brigade-G] bezet waarover VH niets had te vertellen. Het westfront viel niet onder directe auspici n van de C-VH en het noordfront was onbezet. De vliegvelden en hun bezetting vielen onder C-Luchtverdediging [luitenant-generaal P.W. Best] en de depots onder de Inspecteurs der Wapenen. Wat resteerde was niet veel meer dan het zuidfront Vesting-Holland.

Op 10 mei 1940 kreeg Van Andel als C-VH zowel de zeggenschap over alle operaties binnen Vesting-Holland als over het 1e Legerkorps (het laatste was hem reeds v r de inval toegezegd). Daarmee had hij - na de CV - met afstand de meeste troepen onder zich en de grootste verantwoordelijkheid van alle bevelhebbers.

Hoewel de generaal als een sympathieke persoon werd aangemerkt, bleek hij als commandant van Vesting-Holland ongeschikt. De generaal zou weinig besluitvaardig blijken en was tactisch niet van de moderne tijd. Markant was zijn geblunder rondom de inzet van de Lichte Divisie Voor de taak die hem uiteindelijk gegeven werd was zijn staf onvoldoende bezet.

Generaal Van Andel zou volgens medewerkers van zijn staf een aantal maal zijn emoties niet de baas zijn geweest tijdens de meidagen en zelfs tweemaal snikkend van verdriet gebogen over zijn bureau zijn aangetroffen. Die verklaringen zijn coherent met opgetekende telefoongesprekken die door de Groep Kil met de generaal werden gevoerd, waarin volkomen onwerkelijke uitlatingen door deze opperofficier werden gedaan. Er is alle reden om aan te nemen dat deze generaal al vroegtijdig gedurende de meidagen volkomen geknakt is, maar desondanks hoofdverantwoordelijke bleef voor de operaties binnen Vesting-Holland.

Wellicht dat zijn reputatie als een sympathiek mens en chef hem spaarde voor openbare negatieve oordelen over zijn functioneren tijdens de strijd, want zijn rol werd niet bijzonder kritisch bejegend naoorlogs. De generaal zelf wist zich tijdens zijn (enige) verhoor op 9 maart 1948 vrijwel niets meer te herinneren, zelfs niet van vrij markante zaken. Over n opmerkelijke kwestie (buiten de persoonlijke beslissing van de generaal het zuidfront ondanks de alarmerende berichten niet in hoogste gradatie van gevechtsgereedheid te brengen), namelijk of de generaal parachutisten had verwacht, was hij helder: "Niet op mijn front. Ik had gedacht dat ze niet ..., in ons waterrijke land had ik op dergelijke stoute stukken niet gerekend. Bij het Hollands Diep had ik niet op parachutisten gerekend."

In 1972 overleed generaal Jan van Andel in Leidschendam, volgens informatie van de familie. De foto - van de generaal in gala tenue - is beschikbaar gesteld door nazaten van de generaal, Andy en Jenny Garrick-van Someren Greve.

Categorie Help / Personen (54 afbeeldingen)